در کنار عابر بانک یا کنار صندوق طرح اکرام یا هم کنار بازار سیتی سنتر، ایستاده بود ، فکر کنم! کنار همه اینجاها ایستاده بود. بهرحال مکان خوبی برای ایستادن انتخاب کرده بود. عابر بانکی کنار بازار مرکزی شهر که در آن روز چادر طرح نیکوکاری هم برپا بود.
از کنار نرده ها که رد شدم پسربچه ای با صدای آهسته ای گفت: خانم به من 500 تومان می دی مادرم مریضه!
خیلی خلاصه و واضح حرف زد که درنگی برای فکر کردن برای من نگذاشت! اینکه آیا راست می گوید یا دروغ؟ آیا لبش سیاه و کبود است یا خمار و نشئه است آیا کثیف یا و آیا و آیاهای دیگر برای طفره رفتن و ندادن اسکناسی برای او!
قیمت : 500 تومان علت: مریضی مادر
به کیفم که نگاه کردم به غیر از چند اسکناس دو هزار تومانی که از همان عابر بانک کنار گرفته بودم یک اسکناس500 تومانی و یک اسکناس 200 تومانی هم بود.
عجیب بود، تا به حال گدائی ندیده بودم که مقدار پول درخواستی خود را طلب کند.
دلیلی برای پس زدن او نداشتم. پول را به او دادم. خواستم به جز آن پولی که با نگاههای معصومش از من گرفته بود هزینه ای دیگر برای او نکنم. ولی فکرم را ساعتها به خود مشغول کرد.
این دیگر چه صیغه ای است خدایا! پسر بچه ای که باید همینک دنبال انداختن پوست موز زیر پای یک عابر پیاده چاق باشد باید برای گرفتن 500 تومان معصومیت چشمانش را به نمایش بگذارد.
یکی از دوستام همیشه عقیده دارد نباید به اینا!!! پولی داد! می گوید اینها عادت به گدایی می کنند!
یک بار یکی از دوستای دیگرم در جوابش گفت عادت کردن چیه! مگر همین صندوق هایی که هر سال بهر بهانه ای برپا می شود یک نوع عادت کردن نیست! یک نوع ناتوانی از طرف دولت در کمک کردن به فقرا نیست! دولت خودش از مردم تقاضای کمک کردن به همین کودکان را می کند!
ولی من اون روز فرصتی برای فکر کردن به حرف دوستام هم نداشتم.
مادرم می گه حدیثی از یکی از امام ها جایی خوانده که در روز اگر تعدادی فقیر دیدی باید به 3 فقیر کمک کرد. بعد از سومین نفر وظیفه ای نداری!
من حتی به حرف مادرم هم اون روز فکر نکردم. چه نیازی به داشتن این همه فکر و عقیده بود. اصلا آدم چرا باید برای کمک کردن دلیلی داشته باشد و حتی برای کمک نکردن!
چرا آدم باید برای نوشتن یا ننوشتن دلیل داشته باشد! آدمی می تواندحتی با دیدن یک جفت چشم یک کتاب بنویسد بدون اینکه دلیلی برای خودش داشته باشد! می نویسد چون می خواهد!
روزهایی که تازه از جبهه برگشته بود همه می گفتند با خودش سوغاتی آورده است، سوغات جنگ و خونریزی!
قهرمان موجی شده بود. موجی! نه موج دریا، موج توپ و خمپاره!
می گفتند اون افتخار محله است.
من که اون موقع معنی این کلمات را نمی فهمیدم، ناموس چیه، مملکت چیه، دفاع چیه، دشمن چیه ولی همیشه اونو (خلاصه بگم) به چشم قهرمانی می دیدم که رفته و با دشمنان جنگیده است نگاه می کردم. کسی مثل زوروی خیالی من!
موجی بود به اندازه دریا موجن کاکا! دریا نه! موجی به بزرگی اقیانوس آرام(گرچه نمی دونم بزرگی اقیانوس آرام چقدر است) گفتم بدانید که چقدر در نظرم بزرگ بود.
مدارکی معتبر مبنی بر اینکه چه مدت در جبهه بوده است نداشت. اصلا مدرکی نداشت این را بزرگترها می گفتند!!
بعدها در اسناد و دفاتر رسمی هیچ ارگانی او را جزء قهرمانی به حساب نیاوردند که به جبهه رفته است!
بعدها من بزرگ شدم بزرگ و بزرگ تر و این جمله را جایی شنیدم یا دیدم که معتاد انگل جامعه است!
من دوروبرم بسیار انگل دیده ام ولی جا دادن قهرمانم در این جمله و عوض کردن نام او برایم سخت است به سختی جدا شدن از یک عادت خوب!
همینک قهرمان من مدرک معتبری دال بر اینکه انگل جامعه است دارد. در اداره زندان بارها نامش را ثبت کرده اند.
قهرمان من فراموش شد! انگل به جامعه معرفی شد!
قهرمان موجی دریای من به خاطره آدم های پیر و فراموشکار سپرده شد!
من عادت خوب قهرمان دیدن او را با عادت زشت انگل دیدن او عوض نمی کنم!
زنده باد قهرمانم!
شاید کسانی باشند که روز تولدشان را هم به خاطر ندارند اما برای من روز تولد یعنی روزی که زهرا، فاطمه، سمانه، آزیتا، سمیرا، لیلا، طاهره و رویا در آن روز جشن می گیرند!
گرچه هزینه شام جشنشان از جیب من می رود ولی رفتارهایی مثل پوشیدن قشنگترین لباسها و خندیدن های بلند و از ته دل و الکی، مخصوص روزهای خوب زندگی آنهاست.
روز تولدم یعنی روز کیک تولد و فوت کردن شمع هاست، روزی که برادرزاده و خواهرزاده های کوچکم از اینکه با این هیکل کلاه تولد را بر سر گذاشته ام می خندند!
روز تولدم، یعنی از شب قبل تا ۲ صبح رفتن و آمدن اس ام اس هاست!
روز تولدم یعنی تبریک همکار، غریبه! و تمام آدمهای باحالی که محبتشان را به سادگی با من تقسیم کردند.
روز تولدم یعنی خواندن نماز شکر برای این همه خوشبختی هاست!
دوست بودن با او برایم افتخاری بزرگ بود. مردی کوچک که صداقت را در عمق چشمان سیاهش می دیدم.
مردی که با نوازش دستانم دوستت دارم را هدیه کرد.
مردی کوچک که فالهای حافظش هنوز در لا به لای کتابهای روانشناسیم پنهان کرده ام.
او دیگر نیست و من در خیابانهای شهر به یاد او فال حافظ می خوانم.
...
اینجا انگلستان نیست و من چارلز دیکنز نیستم!
اینجا هرمزگان است و من...
من امروز با چشمهای چارلز چیزهایی را می بینم که او سالها پیش در انگلستان دیده بود.
او داستان پسر بچه ده ساله فقیری را به نام اولیور نوشت که در کارخانه ای به سختی کار می کرد.
من داستان کودکان هشت یا ده ساله را می نویسم که در گوشه ای از شهر، استان و کشور به جرمهای ناکرده محکوم به سخت کارکردن هستند.
کتاب دیکنز به مردم فضای وحشتناک حاکم بر انگلستان آن روزگار را نشان داد.
من می خواهم از سرابی زیبا به نام عدالت اجتماعی حرف بزنم.
...
زمانی که تعداد زیادی از این اولیورها را در مرکز شهر می بینم از واژه ای به نام دموکراسی خنده ام می گیرد.
زمانی که هنوز کسانی آشکارا در جلوی چشمانمان از داشتن غذا، لباس، بهداشت و مسکن که نیازهای اولیه انسان هستند بی بهره اند، پس هدف دموکراسی که ترقی و تعالی و تامین سعادت انسانهاست در کجا پیاده می شود؟
...
امروزه این کودکان نه تنها از حق اولیه خود که سواد خواندن و نوشتن است بی بهره اند بلکه از بسیاری از حقوق خود بی اطلاع و نا آگاهند!
آیا آنها می دانند که ماده های پیمان نامه ها و کنوانسیونهای بسیاری با نام معصوم آنان پر شده که در آن از حقوق آنان دفاع شده است؟
اجرا نشدن این ماده ها و تبصره ها، سوالی است که باید از کسانی پرسید که زیر این پیمان نامه ها را امضا کرده اند.(ایران کنوانسیون حقوق کودک را در شهریور ماه 1370 امضا کرده است و در سال 1372 توسط نمایندگان وقت به تصویب رسیده است)
آسیب اجتماعی را رفتاری تعریف کرده اند که مغایر با هنجارها و ارزشهای مورد قبول جامعه باشد، پس راحت پذیرفتن سخت کار کردن کودکان در جامعه، آیا به این معنی است که آنها از گروههای آسیب دیده اجتماعی خارج شده اند؟
ما مقصریم و بار گناهان و اشتباهات زیادی بر دوش می کشیم. لیکن یکی از بدترین جنایت ها رها کردن و غفلت از این سرچشمه های زندگی است.
همه ما آرزوها و خواسته های بسیاری داریم. اما منصفانه بگوییم از کنار بسیاری از خواسته هایمان می توانیم بگذریم ولی کنار کودکان اندکی باید تامل کنیم.
هم اکنون وقت آن است.
استخوانهای آنها شکل گرفته اند و اندامهای حسی او تکامل یافته اند.
به او نمی توانیم بگوئیم فردا! زمان برای او امروز است. او فردا دیگر کودک نیست.
نوجوانی خواهد بود که کوله باری از سختی ها ی زندگی را بر دوش میکشد و رنگ کودکی خود را در خم و چم کارهای سخت فراموش کرده است.
مردم انگلستان با خواندن کتاب اولیور تویست، سخت تحت تاثیر فضا قرار گرفته و همین مساله باعث تغییراتی در قوانین انگلستان شد.
ولی امروز مردم ما وجود کثیری این اولیورها را بدون آنکه احساس بدی کنند در کنار خود پذیرفته اند و شاید همین دلیلی است که زشتی و بدی سخت کار کردن از نظرها بسیاری از ما پنهان مانده است.
به نظر شما آیا آینده متعلق به همه کودکان دنیا است؟